Heining

Over de oliemolen De Heining in de Kathoeken in Oostzaan is niet veel bekend. Aanvankelijk was het een snuifmolen, maar in de negentiende eeuw werd het molentje verbouwd tot oliemolen. Boorsma vermoedt dat dit gebeurd is kort na de verkoop, die op 9 september 1802 plaatsvond. Jacob Rek werd toen eigenaar voor f. 1255,-.
Maar in de protocollen van notaris L.C. van Staveren uit Zaandam bevindt zich een verkoopacte van 28 maart 1812.. Uit deze acte blijkt dat op die dag Eijtje Claas Klut, de weduwe van Hendrik Brat, uit Oostzaan de molen aankocht voor een bedrag van f. 600,- of 1360 Franse francs. De Heining werd toen omschreven als een poeiermolen. Dit waren oliemolens, die waren omgeschakeld op de verwerking van cacao-afval, omdat de verwerking van oliehoudende zaden niet langer lonend was. De aanduiding van De Heining als poeiermolen in deze acte is vreemd, omdat dit bedrijf pas in de tweede helft van de negentiende eeuw opkwam. Caspar van Houten slaagde er in 1828 als eerste in vet uit de cacaobonen te persen, waardoor twee nieuwe producten ontstonden: cacaoboter en cacaopoeder.
Wat met de aanduiding “poeiermolen” werd bedoeld in 1812 blijft dus in nevelen gehuld.
De verkoop van De Heining in dat jaar werd geregeld via de makelaar Jacob van Sante van de Hoogendijk in Zaandam. Hij trad op namens twee broers. De ene was Casper Hendrik Kramer, herbergier aan het Jan Hanenpad in Nieuwer-Amstel, en deze had een machtiging van zijn broer Hendrik Noot, die op de pachthoeve De Schooten bij Den Helder woonde. Beiden waren eigenaar van een half part in De Heining.
Zij waren op 5 mei 1810 eigenaar geworden, toen de snuifmolen De Heining op hun naam werd getransporteerd voor schout en schepenen van Oostzaan. Dit werd gedaan door Dirk Matthijs Valentijn Kuhn en Anthony Boeselaer, als executeurs-testamentair van Leene van Ree, de weduwe van Jan Kramer. Dit waren de ouders van Hendrik Noot en Casper Kramer.
Het is mogelijk dat Leene van Ree een dochter was van Jacob Rek, die in 1802 eigenaar was geworden. De naam komt erg overeen. Er zou een schrijffout gemaakt kunnen zijn. In elk geval is nu ook de exacte standplaats van deze onbekende molen naar voren gekomen. Hij stond op een erf van 210 ½ roede in de Kathoeken. Dit erf was onder nummer 246 geregistreerd in het kadaster.