Aan het zuideinde van Wormer stond aan het Zwet de doppenmolen Hollandia, ongeveer op het erf van oliemolen Hollandia, die op 27 oktober 1788 in vlammen opging. De opvolger werd volgens Pieter Boorsma, de schrijver van het standaardwerk Duizend Zaanse Molens, in 1875 gebouwd door Klaas Hartog Eggesz. De nieuwe Hollandia werd geheel met spanen gedekt. Dit had ongetwijfeld te maken met de brandgevaarlijkheid van het bedrijf, dat Hartog met zijn molen ging uitoefenen. Met rietgedekte molens liepen nu eenmaal meer gevaar als er vonken van de stenen, die op de zolders lagen, afkwamen.
Klaas Hartog bleef tot september 1888 met het molentje werken. De vierde van die maand verkocht hij de doppenmolen voor f. 700,- aan Willem Kop. In de verkoopacte werd door notaris Pieter Langebaerd uit Wormerveer vastgelegd, dat Hartog als eigendomsbewijs een onderhandse acte van aan-en verkoop van 14 aren en 30 centiaren land op 23 september 1880, kadastraal bekend als sectie C nr. 986, overlegde en dat Hartog verklaarde, dat “de molen door de koper daarop gesticht is”.
Hieruit zou de conclusie getrokken kunnen worden, dat De Hollandia pas in 1880 – dus vijf jaar later dan Boorsma aangeeft – gebouwd is. Uiteraard is het mogelijk dat Hartog de molen eerder liet bouwen, maar het erf toen huurde, maar een bewijs hiervoor is niet gevonden.
In elk geval bleef hij tot 1888 actief met zijn bedrijf. Willem Kop nam het toen over, maar het ziet er naar uit dat Kop dacht een goed handeltje gedaan te hebben. Al snel verscheen in het Nieuwsblad De Zaanstreek een advertentie, waarin “een molen, gelegen aan het Zwet, uit de hand te koop” werd aangeboden voor een bedrag van f. 700,-. Brieven onder nummer dienden aan het bureau van het nieuwsblad gezonden te worden.
Kennelijk reageerde er niemand, want van een onderhandse verkoop was geen sprake. Toch verkocht Willem Kop de molen alweer op 5 november van dat jaar. De koper was dit keer Gerrit Battem uit Wormer, die er f. 700,- voor betaalde. Hetzelfde bedrag dus dat Kop zelf voor De Hollandia had neergeteld.
De juiste datum van verdwijning is niet gevonden. Rond 1908 ging de tweede Hollandia in elk geval in een vliegende storm ten onder en werd niet herbouwd.
Hollandia
Type molen: doppenmolen
Plaats: Wormer
Bouwjaar: 1875